Polish Language Course
Lekcja dziewiąta
(Lesson 9)
Contents
Text 1 (negative sentences)
Czytam książkę. Nie czytam książki.
Robert studiuje medycynę. Adam nie studiuje medycyny.
Kupujesz chleb. Nie kupujesz chleba.
Widzisz Monikę? Nie widzisz Moniki?
On myje szklankę. Ona nie myje szklanki.
Piję zieloną herbatę. Nie piję czarnej kawy.
Mam czerwony ołówek i czarne pióro. Nie mam czerwonego ołówka ani czarnego pióra.
Jesz śniadanie. Nie jesz obiadu.
Chcę kupić szynkę. Nie chcę kupić szynki.
Lubię oglądać telewizję. Nie lubię oglądać telewizji.
Na stole jest ołówek. Na stole nie ma ołówka.
Robert jest w domu. Roberta nie ma w domu.
Text 2 (dative)
Każda matka pomaga małemu dziecku.
Brat daje siostrze długopis.
Przyjaciel zawsze ufa przyjacielowi.
Biała mysz ucieka czarnemu kotu.
Ojciec przygląda się tęczy.
Dialogue 3 (vocative)
- Cześć Barbaro!
- Cześć Adamie!
- Co studiujesz, Barbaro?
- Geografię. A ty, Adamie?
- Historię.
- Nie lubię historii. Jest taka nudna.
- Nie musisz lubić historii. Studiujesz przecież biologię.
- Tak, to prawda. Ale muszę się uczyć chemii.
- Moniko, lubisz matematykę?
- Tak, lubię matematykę, ale nie lubię ani chemii, ani geografii.
- Dlaczego nie lubisz geografii? Geografia jest bardzo ciekawa.
Vocabulary
myć (A) - wash (imperf, I, Xa)
szklanka - glass (drinking vessel) (f)
ani - (n)either, (n)or (conjunction used in negative sentences)
nie mam (ani) czerwonego ołówka ani czarnego pióra - I have neither a red pencil
nor a black pen.
lubić (A) - like (imperf, II, VIa)
nie ma - is not, is not present, is absent/missing
każdy - every
matka - mother (f)
pomagać (D, w L) - help (imperf, III, I)
mały - small, little
dziecko - child (n)
brat - brother (m, D -u)
dawać (D A) - give (imper, I, IXa)
siostra - sister (f)
przyjaciel - friend (m)
zawsze - always
ufać (D) - trust (imperf, III, I)
uciekać (D or przed I) - run away, escape (imperf, III, I)
ojciec - father (m, !e, irregular dativ form ojcu,
irregular vocative form ojcze!)
przyglądać się (D) - look on, watch, observe, regard (imperf, III, I)
tęcza - rainbow (f)
taki - so, such (adjectival pronoun)
nudny - boring (adjective)
musieć - must, have to (imperf, II, VIIa)
nie musieć - need not, do not have to
przecież - after all
prawda - truth (f)
to prawda - it/that is true, (you are right)
uczyć się (G) - learn, study (imperf, II, VIb)
biologia - biology (f)
chemia - chemistry (f)
matematyka - mathematics (f)
bardzo - very
ciekawy - interesting (adjective)
Dialogue 4
- Kto pisze list?
- Robert. Robert pisze list.
- Kogo nie ma w pokoju?
- Moniki. Moniki nie ma w pokoju.
- Komu pomaga Monika?
- Adamowi. Monika pomaga Adamowi.
- Kogo odwiedza Robert?
- Monikę. Robert odwiedza Monikę.
- Kim jest Adam?
- Studentem. Adam jest studentem.
- O kim myśli Barbara?
- O Robercie. Barbara myśli o Robercie.
Dialogue 5
- Co leży na stole?
- Pióro. Na stole leży pióro.
- Czego nie ma w pokoju?
- Szafy. W pokoju nie ma szafy.
- Czemu przygląda się Monika?
- Krzesłu. Monika przygląda się krzesłu.
- Co robi Robert?
- Śniadanie. Robert robi śniadanie.
- Czym się interesujesz?
- Chemią. Interesuję się chemią.
- O czym myśli Barbara?
- O kocie. Barbara myśli o kocie.
Vocabulary
kto, kogo, komu, kim - who
co, czego, czemu, czym - what
student - high school student (m)
interesować się (I) - be interested in (imperf, I, IV)
Grammar
1. Dopełnienie bliższe i dopełnienie dalsze.
The subjects of this section are direct and indirect objects. Since the terminology
in Polish and English grammar books are not the same in this aspect
I decided to use the Polish names of the objects: dopełnienie bliższe
and dopełnienie dalsze. Precisely, dopełnienie bliższe means an object
in a sentence in the active voice which became a subject after the sentence being
transformed into the passive voice. Dopełnienie dalsze cannot be a subject
in the passive.
Dopełnienie bliższe never has a preposition. It is usually an accusative,
or genitive (in negative sentences or after verbs having negative meanings), or
instrumental (after verbs expressing governing/controlling/etc.)
Dopełnienie dalsze can have a preposition. It can be a genitive, dative, accusative,
intrumental or locative.
In Polish, objects are usually placed after the predicate and usually (but not necessarily)
dopełnienie dalsze precedes dopełnienie bliższe.
Consider the example: Brat daje siostrze długopis. (The brother gives her/the
sister a ballpoint) where siostrze (sister) is dopełnienie dalsze
and długopis (ballpoint) is dopełnienie bliższe.
2. Declension of nouns, dative and vocative.
Dative is a case of dopełnienie dalsze and it is mainly used to identify
the recipients of the action of a verb.
(For example: Brat pomaga siostrze.
= The brother helps her sister. Barbara ufa Adamowi. = Barbara
trusts Adam).
Dative endings of masculine nouns are -owi or -u. The latter one is
irregular (but rare, fortunately). All irregular forms will be indicated in the vocabulary
sections in the following way:
- kot - cat (m, D -u)
- brat - brother (m, D -u)
- ojciec - father (m, D ojcu, V ojcze!)
The choice of -owi or -u is the only difficulty here.
Dative forms of feminine nouns are the same as the locative forms.
Neuter nouns have regular dative forms ending with -u.
Vocative is not very often used nowadays and the range of use of this case is still
decreasing. You can hardly hear vocative forms of masculine nouns, they are
replaced by nominative forms. You use the vocative case when you want to address/call/ask/etc.
somebody (see dialogue 3).
|
masculine, ends with a consonant which is |
neuter |
| p-soft, f-soft, hard (velar), l or b, p, m, w (group 5) |
hard (not velar) |
|---|
| N
| -0
przyjaciel
| -0
student
kot
| -o,-ę
piór-o
zwierz-ę
|
| D
| -owi, -u
przyjaciel-owi
| -owi, -u
student-owi
kot-u
| -u
piór-u
zwierzęci-u
|
| V
| -u
przyjaciel-u!
| -e
studenci-e!
koci-e!
| -o,-ę
piór-o!
zwierz-ę!
|
|
feminine, stem ends with a consonant which is |
feminine, ends with a consonant which is |
| p-soft or l | f-soft | hard |
p-soft or b, p, m, w (group 5), l | f-soft |
|---|
| N
| -a
kuchni-a
| -a
tęcz-a
| -a
matk-a
siostr-a
| -0
powieść
| -0
|
| D
| -i
kuchn+i
| -y
tęcz-y
| -e
matc-e
siostrz-e
| -i
powieśc+i
| -y
|
| V
| -i
kuchni-o!
| -y
ulic-o!
| -e
matk-o!
siostr-o!
| -i
powieśc+i!
| -y
|
Notes:
- I write '+' instead of '-' to tell you that the next i is not only an ending,
it also makes the preceding consonant soft.
- Dative forms of feminine nouns are the same as locative forms.
- Vocative forms of masculine nouns are the same as locative forms.
- Vocative forms of neuter nouns are the same as nominative forms.
3. Declension of adjectives, genitive, dative, accusative and vocative.
Study the table to learn how to obtain genitive, dative, accusative and vocative forms
of adjectives. (For instrumental and locative,
see Lesson 7 Grammar 6).
| singular
| | gender
| masculine
| feminine
| neuter
|
nominative
vocative
| -y, -i
gruby
niebieski
ostatni
| -a
gruba
niebieska
ostatnia
| -e
grube
niebieskie
ostatnie
|
| genitive
| -ego
grubego
niebieskiego
ostatniego
| -ej
grubej
niebieskiej
ostatniej
| -ego
grubego
niebieskiego
ostatniego
|
| dative
| -emu
grubemu
niebieskiemu
ostatniemu
| -ej
grubej
niebieskiej
ostatniej
| -emu
grubemu
niebieskiemu
ostatniemu
|
accusative
(animate)
| -ego
grubego
niebieskiego
ostatniego
| -ą
grubą
niebieską
ostatnią
| -e
grube
niebieskie
ostatnie
|
accusative
(inanimate)
| -y, -i
gruby
niebieski
ostatni
| -ą
grubą
niebieską
ostatnią
| -e
grube
niebieskie
ostatnie
|
Notes:
- If a stem of an adjective/numeral ends with k
or g and an ending starts with e then this k or g
changes to ki or gi, respectively.
- There are a few adjectives/numerals (e.g. ostatni, trzeci)
which nominative masculine forms end with i however the previous letter
is neither k nor g. In this case i belongs to a stem
and appears in all forms.
- Notice that nominative and vocative forms are the same.
- There are two accusative forms for masculine nouns (animate and inanimate).
4. Declension of feminine nouns ending with -ia.
You need to pay a special attention to feminine nouns which end with -ia.
If such a noun was taken from a foreign language (for example: chemia, biologia,
historia, geografia, etc.) then the i in the genitive, dative and locative
is doubled. Moreover, this i is pronounced as j, for example: chemia
[ch e m j a], biologia [bi o l o g j a].
I think you will not have any problems with recognizing such words because they are
usually international.
| of Polish origin | of foreign origin |
| nominative
| kuchnia
| biologia
chemia
|
| genitive
| kuchni
| biologii
chemii
|
| dative
| kuchni
| biologii
chemii
|
| accusative
| kuchnię
| biologię
chemię
|
| instrumental
| kuchnią
| biologią
chemią
|
| locative
| kuchni
| biologii
chemii
|
| vocative
| kuchnio!
| biologio!
chemio!
|
5. Genitive in negative sentences. Expression nie ma.
If in affirmative sentences dopełnienie bliższe is in accusative,
then in corresponding negative sentences the genitive form must be used instead
of accusative (see text 1).
Other objects (in genitive, dative, instrumental or locative) remain unchanged.
When you want to say that something is not present or is absent/missing/etc. use
nie ma, which is a negative form of jest. It is also a negative form of
ma, so this expression has two meanings: is not and has not/does not have.
If the predicate in a sentence is nie ma and it means
is not present/is missing/etc. then the subject must be put in the genitive
(not nominative). For example (subjects are underlined)
- Na stole nie ma ołówka. = There is no pencil on the table.
- Ołówka nie ma na stole. = The pencil is not lying on the table.
- Roberta nie ma w domu. = Robert is not (present) at home.
- W kuchni nie ma telewizora. = There is not any TV set in the kitchen.
- Krzesła nie ma w pokoju. = The chair is not in the room.
6. Noun pronouns kto, co.
The pronouns kto, co are interrogative noun pronouns because
they are used to make questions asking about nouns (see dialogues 4, 5).
- If you want to ask about a subject (Who is writing a letter?), use the nominative
(Kto pisze list?) because in the answer (Robert is writing a letter =
Robert pisze list) the subject is in the nominative form. But you say
Kogo nie ma w domu? because the answer is Roberta nie ma w domu.
- When asking about objects use genitive, dative, accusative, instrumental or locative forms
of kto and co depending on the case in which the required noun is put in the
answer. For example Komu pomagasz? Pomagam Adamowi.
- If you ask about humans use forms of kto, otherwise use co.
You can also use kto when you ask about a performer of actions which can be performed
by humans (Q: Kto pije mleko? A: Kot pije mleko or Robert pije mleko).
- If you ask about a word which has a preposition you must put this preposision before the
form of kto or co. For example: Q: O czym myśli kot? A: Kot myśli
o myszy. Q: Do kogo jedzie Robert? A: Robert jedzie do
Moniki.
- When asking about locations (in time or space) always use kiedy or gdzie.
- Consider kto a masculine pronoun and co a neuter one. For example:
Kto jest wysoki? (not wysoka/wysokie) Co jest ciekawe?
(not ciekawy/ciekawa).
- If you want to ask about occupation/profession/job you can use either kim or
czym. Both forms are acceptable. (Q: Kim jest Robert? or Czym jest Robert?
A: Robert jest studentem).
| nominative
| kto
| co
|
| genitive
| kogo
| czego
|
| dative
| komu
| czemu
|
| accusative
| kogo
| co
|
| instrumental
| kim
| czym
|
| locative
| kim
| czym
|
| vocative
| -
| -
|
Notice that kto and co have no vocative.
7. Conjugation of verbs introduced in this lesson.
Pomagać, przyglądać się, uciekać, ufać conjugate as czytać.
Myć conjugates as myć się (see Lesson 5) and
interesować się conjugate as kupować.
In the conjugation of musieć, in the first person si changes to sz.
| person | pomagać | dawać | lubić | musieć |
uczyć się | interesować się |
1st
2nd
3rd
| pomagam
pomagasz
pomaga
| daję
dajesz
daje
| lubię
lubisz
lubi
| muszę
musisz
musi
| uczę się
uczysz się
uczy się
| interesuję się
interesujesz się
interesuje się
|
8. Perfective and imperfective verbs for single and repeated actions.
Let us compare the following phrases
- muszę kupić chleb (verb + perfective infinitive)
- muszę kupować chleb (verb + imperfective infinitive)
In such expressions perfective infinitive is used for a single action, imperfective infinitive
implies the action is frequently repeated.
- Muszę kupić chleb = I must/have to buy some bread (now/today/once/this time/etc.)
- Muszę kupować chleb = I must/have to buy some bread (every day/many times/etc.)
More examples: lubię oglądać telewizję (repeated action), chcę kupić szynkę
(single action).
Notice that you cannot like (lubić) to do something once, so in most cases lubić
takes imperfective infinitive.
9. Use of musieć and nie musieć.
Musieć is used to express any kind of obligation. There is no distinction between
obligation imposed by the speaker (must) and external obligation (have to).
Musieć is also used for deduction just like must in English.
Nie musieć expresses absence of obligation (need not, do not have to).
Nie musieć requires imperfective infinitive (Nie muszę kupować masła),
however after musieć perfective and imperfective infinitives are allowed.
(Both Muszę kupować masło and Muszę kupić masło are correct).
Exercises
Exercises A
- Rewrite texts 1 and 2 to your exercise-book.
- Complete the sentences using proper dative forms.
Barbara pomaga (brat) w matematyce. Robert zawsze pomaga (ojciec) robić obiad. Ona daje książkę
(matka). Monika ufa (siostra). Mysz nie ufa (kot), a kot nie ufa (mysz). Monika robi śniadanie
(Robert).
- Complete the sentences using proper cases.
(Monika) nie lubi odwiedzać (Barbara). (Diana) nie chce jeść (kolacja) w (dom). Piszesz
(list) do (Adam)? Nie mam (długopis) ani (pióro). (Kot) nie siedzi na (krzesło). (Książka)
nie ma na (stół). On nie studiuje (geografia). (Adam) nie ma w (pokój). Nie piję (herbata).
(Barbara), dlaczego nie jesz (śniadanie)? (Robert), co czytasz?
- Complete the sentences using proper cases of feminine nouns ending with -ia.
Dzisiaj nie ma w szkole (szkoła=school) (geografia) ani (chemia). (Biologia) nie jest
ciekawa. Monika interesuje się (biologia). Barbara nie interesuje się (historia). Lubisz uczyć
się (chemia)? Nie lubię uczyć się (geografia).
- Complete the sentences choosing proper infinitives from brackets. (Imperfective infinitives
are placed first).
Jutro rano muszę (kupować/kupić) chleb. Robert chce (odwiedzać/odwiedzić) Monikę w piątek.
Lubię (oglądać/obejrzeć) telewizję. Musisz (widzieć/zobaczyć) o której godzinie jest pociąg
do Krakowa. Nie musisz (kupować/kupić) herbaty.
- Consider the sentences given in exercises 2-5 and write as many questions as you can
so that the sentences would be the answers. Use forms of
kto and co. Write short answers to your questions.
For example: Barbara pomaga bratu w matematyce.
Q:Kto pomaga bratu w matematyce? A: Barbara.
Q:Komu Barbara pomaga w matematyce? A: Bratu.
Q:W czym Barbara pomaga bratu? A: W matematyce.
- Write the conjugation of verbs przyglądać się, uciekać, ufać (Present Tense, singular).
Exercises B
- Translate into Polish.
I give the sister a black pen. Robert has to help the father. Monika trusts Robert. He looks on
the computer. You must buy some bread, Barbara! You have to learn mathematics, Adam!
What does she study? She studies chemistry. Why do you like geography? I like biology because
it is interesting. Robert likes to study history. What are you interested in?
I am interested in medicine. He need not buy jam. You do not have to fly to Cracow.
I have neither a green chair nor a red sofa. Adam is not at home. The blue pencil is not on
the table. I do not drink black tea. I am not reading a book.
- Translate into your mother tongue.
Czym interesuje się Monika? Ona interesuje się historią a nie lubi geografii ani chemii.
Komu Adam czyta książkę? On czyta książkę Barbarze. Barbara lubi ciekawą książkę. W kuchni
nie ma ani chleba, ani szynki. Chleb, masło i szynkę kupuje dzisiaj Robert. Adam nie musi
iść na piechotę, bo o jedenastej ma autobus. O kim myśli Monika? Monika myśli o Robercie.
Robert chce odwiedzić Monikę we środę.
Answers
Exercises A
2. Barbara pomaga bratu w matematyce. Robert zawsze pomaga ojcu robić obiad. Ona daje książkę
matce. Monika ufa siostrze. Mysz nie ufa kotu, a kot nie ufa myszy. Monika robi śniadanie
Robertowi.
3. Monika nie lubi odwiedzać Barbary. Diana nie chce jeść kolacji w domu. Piszesz
list do Adama? Nie mam długopisu ani pióra. Kot nie siedzi na krześle. Książki
nie ma na stole. On nie studiuje geografii. Adama nie ma w pokoju. Nie piję herbaty.
Barbaro, dlaczego nie jesz śniadania? Robercie/Robert, co czytasz?
4. Dzisiaj nie ma w szkole geografii ani chemii. Biologia nie jest ciekawa. Monika interesuje
się biologią. Barbara nie interesuje się historią. Lubisz uczyć się chemii? Nie lubię
uczyć się geografii.
5. Jutro rano muszę kupić chleb. Robert chce odwiedzić Monikę w piątek.
Lubię oglądać telewizję. Musisz zobaczyć o której godzinie jest pociąg do Krakowa.
Nie musisz kupować herbaty.
6.Kto pomaga bratu w matematyce? Komu Barbara pomaga w matematyce? W czym Barbara pomaga bratu?
Kto zawsze pomaga ojcu robić obiad? Komu Robert zawsze pomaga robić obiad?
Co Robert zawsze pomaga ojcu robić?
Kto daje książkę matce? Co ona daje matce? Komu ona daje książkę?
Kto ufa siostrze? Komu ufa Monika?
Komu/czemu ufa/nie ufa mysz/kot?
Kto robi śniadanie Robertowi? Co robi Monika Robertowi? Komu Monika robi śniadanie?
Kto nie lubi odwiedzać Barbary? Kogo Monika nie lubi odwiedzać?
Kto nie chce jeść kolacji w domu? Czego Diana nie chce jeść w domu? Gdzie (w czym
cannot be used here) Diana nie chce jeść kolacji?
Czego nie masz?
Co/kto nie siedzi na krześle? Gdzie nie siedzi kot?
Czego nie ma na stole? Gdzie (na czym not acceptable) nie ma książki?
Kto nie studiuje geografii? Czego on nie studiuje?
Kogo nie ma w pokoju? Gdzie nie ma Adama?
Czego nie pijesz?
Kiedy w szkole nie ma geografii ani chemii? Czego dzisiaj nie ma w szkole?
Co nie jest ciekawe?
Kto interesuje się biologią? Czym interesuje się Monika?
Kto nie interesuje się historią. Czym nie interesuje się Barbara?
Czego nie lubisz się uczyć?
Kiedy musisz kupić chleb? Co musisz kupić jutro rano?
Kto chce odwiedzić Monikę w piątek? Kogo Robert chce odwiedzić w piątek?
Kiedy Robert chce odwiedzić Monikę?
Co lubisz oglądać? Co muszę/musisz zobaczyć?
7. przyglądam się, przyglądasz się, przygląda się
uciekam, uciekasz, ucieka
ufam, ufasz, ufa
Exercises B
Daję siostrze czarne pióro. Robert musi pomagać ojcu. Monika ufa Robertowi. On przygląda się
komputerowi. Musisz kupić chleb, Barbaro! Musisz się uczyć matematyki, Adamie!
Co ona studiuje? Ona studiuje chemię. Dlaczego lubisz geografię? Lubię biologię
bo/ponieważ/gdyż jest ciekawa. Robert lubi studiować historię/uczyć się historii. Czym
się intersujesz? Interesuję się medycyną. On nie musi kupować dżemu. Nie musisz lecieć
do Krakowa. Nie mam (ani) zielonego krzesła ani czerwonej kanapy. Adama nie ma w domu.
Niebieskiego ołówka nie ma na stole. Nie piję czarnej herbaty. Nie czytam książki.
What is Monika interested in? She is interested in history and she does not like
geography and chemistry. Who(m) is Adam reading a book? He is reading a book to Barbara.
Barbara likes an interesting book/interesting books. There is no bread and no ham in
the kitchen. Robert buys bread, butter and jam today. Adam does not have to/need not go
on foot because there is a bus at 11. Who is Monika thinking about? Monika is thinking
about Robert. Robert wants to visit Monika on Wednesday.
NOTE: This page is under construction.
If you have found a mistake or anything does not work properly please
send me a mail.
Piotr Pikuta
[email protected]
Last updated: January 27th, 2001